CZY WIESZ JAK ZADBAĆ O ZDROWY UŚMIECH DZIECKA?
Każda mama chce dla swojego dziecka wszystkiego co najlepsze a prawidłowa higiena jamy ustnej to rodzicielski obowiązek i inwestycja w zdrowie.
Statystyki na temat stanu uzębienia dzieci w wieku przedszkolnym w Polsce są przerażające. Przeciętny 5 latek ma aż 5 ubytków próchnicowych a ponad 80% dzieci w tym wieku zmaga się z próchnicą*
Jak wprowadzać zdrowe nawyki i skutecznie nauczyć dzieci dbania o zęby Agnieszka Stępień zapytała eksperta.
Agnieszka Stępień: Jakie są główne przyczyny tak powszechnej próchnicy wśród dzieci?
lek. Stomatolog Małgorzata Włostowska: Główne przyczyny takiego stanu rzeczy to nieodpowiednia dieta (skład posiłków jak również niewłaściwe ich racjonowanie), brak higieny jamy ustnej i dobrych nawyków związanych z regularnym myciem zębów. O zęby należy dbać od samego początku ponieważ nieleczone mleczaki są bardzo często źródłem ubytków w świeżo wyrżniętych zębach stałych. Próchnica to choroba zakaźna – bakterie przenoszą się z ubytków na zdrowe zęby.
Mówiąc o złej diecie, która wywołuje problemy z uzębieniem u dzieci, zalicza się tutaj nadmiar słodyczy oraz spożywanie dużej ilości słodkich napojów i soków, a także częste podjadanie między głównymi posiłkami. Z badań ankietowych, opublikowanych przez Nova Pediatria w 2014 roku, wynika że aż 90% rodziców dzieci do 3 lat podawało dzieciom słodycze, w tym ponad połowa z nich (49%) robiła to kilka razy w tygodniu. Po soki zamiast wody sięga aż 85,5% rodziców**.
AS: Co możemy zrobić, żeby lepiej zadbać o zdrowe zęby naszych dzieci?
MW: Jeśli chcemy, aby nasze dzieci miały piękny i zdrowy uśmiech, należy zwiększyć ilość produktów bogatych w wapń, który jest głównym budulcem zębów i kości i zdecydowanie ograniczyć słodycze, słone przekąski i produkty zawierające dużo cukru. Jeśli chcemy podać dziecku coś słodkiego niech będzie to zwieńczenie posiłku – deser np. po obfitym niedzielnym obiedzie. Dziecko nie może wtedy objadać się słodyczami bo jest syte, a dodatkowo po posiłku idzie umyć zęby. Innym rozwiązaniem jest wybór ciastek lub gumy do żucia z bezpiecznym, dobrym cukrem jak np. ksylitol, który działa przeciwpróchniczo i zapobiega osadzaniu się płytki nazębnej. Od pierwszych chwil uczmy dziecko pić wodę. Najlepiej by nie znało smaku słodkich napoi.
Ważne jest też, aby od najmłodszych lat uczyć dzieci zdrowych, dobrych nawyków dotyczących higieny jamy ustnej. Pokazywać im jak prawidłowo myć zęby i zachęcać do regularnego szczotkowania.
Kolejnym zadaniem są wizyty kontrolne.
AS: Jak budować dobre nawyki?
MW: Higienę jamy ustnej należy rozpocząć jak najwcześniej. Początkowo polega ona na przemywaniu wałów dziąsłowych gazikiem z wodą lub zaparzonym rumiankiem. Pozwala to naszemu maluchowi oswoić się z zabiegami higienicznymi oraz ingerencją rodziców. Zęby powinno się myć już od pierwszego ząbka z uwagi na to, że nie są one jeszcze w pełni zmineralizowane, a zatem bardzo podatne na próchnicę.
Wprowadźmy rytuał mycia zębów dziecku po posiłkach a w szczególności przed snem. Sami również to róbmy, wówczas dziecko chętnie będzie nas naśladowało w przyszłości.
Pozwalajmy dzieciom na samodzielne „szczotkowanie” zębów, oczywiście zawsze pod opieką osób dorosłych, a następnie umyjmy im dokładnie zęby pokazując właściwy ruch szczoteczki i miejsca, do których należy dotrzeć. Dzięki pastom z łatwym aplikatorem lub pompką, dzieci mogą samodzielnie nakładać pastę w ilości przysłowiowego ziarenka grochu.
Dobrym sposobem na naukę zdrowych nawyków są np. pasty o smaku ulubionych owoców.
Pamiętajmy, że do momentu samodzielnego opanowania umiejętności mycia zębów to rodzice są odpowiedzialni za dbanie o właściwą higienę jamy ustnej dzieci nawet do 10 roku życia, stąd też ważne jest wspólne mycie zębów, nadzór i „poprawianie po dzieciach”.
AS: Na co zwrócić uwagę przy wyborze pasty do zębów?
MW: Na rynku dostępne są pasty z fluorem lub z ksylitolem – cukrem brzozowym pochodzenia naturalnego. Ksylitol pełni podobną rolę do fluoru. Chroni dziąsła, poprawia mineralizację szkliwa i zapobiega rozmnażaniu się bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy. Ułatwia też przyswajanie wapnia, który jest niezbędny dla zdrowia zębów oraz gęstości kości. Dodatkowo zmniejsza osadzanie się płytki nazębnej, hamuje atak kwasów, utrzymując zasadowe pH śliny.
Badania potwierdzają skuteczność przeciwpróchniczą zarówno fluoru jak i ksylitolu. Ważne jest dawkowanie past zgodnie z zalecaniami producenta oraz norm unijnych ponieważ np. fluor w nadmiarze może być szkodliwy dla zdrowia. Pasty z ksylitolem, bez SLS i szkodliwych parabenów mogą być bezpiecznie połykane przez dzieci. Mamy coraz większy wybór wśród naturalnych i organicznych past dla dzieci posiadających odpowiednie certyfikaty.
Pamiętajmy, że pierwsze próby mycia zębów są trudne, dzieci gryzą szczoteczkę i zjadają pastę zanim nauczą się prawidłowo płukać usta i wypluwać ją z buzi. Do momentu, gdy dzieci nie posiądą umiejętności prawidłowego wypluwania resztek pasty nie należy im kupować pasty z fluorem.
AS: Jaką wybrać szczoteczkę do zębów? Tradycyjna z włosiem, elektryczna a może soniczna?
MW: Szczoteczki elektryczne i soniczne najdokładniej myją zęby, jednak zanim dziecko zacznie z nich korzystać, powinno nauczyć się prawidłowo szczotkować zęby manualną szczoteczką z włosiem.
AS: Jak często powinniśmy przychodzić na wizyty kontrolne z dziećmi?
MW: Zaleca się wizyty kontrolne co 3 miesiące, tak aby dziecko poczuło się pewnie i bezpiecznie na fotelu dentystycznym a także nabrało zaufania do lekarza. Oczywiście takie wizyty służą również kontroli zębów, bo im wcześniej wykryjemy zmiany próchnicze tym łatwiej jesteśmy sobie w stanie z nimi poradzić. Pojawienie się po raz pierwszy u stomatologa, gdy dziecko ma już ubytki lub bóle zębów może skutecznie zrazić je do kolejnych wizyt.
Rozmawiała: Agnieszka Stępień MamyToMy.pl
Konsultacja ekspercka: lek. Stomatolog Małgorzata Włostowska, higienistka Justyna Guziewicz NZOZ MABO-MED.
*Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2016-2020, mz.gov.pl
**Stan wiedzy rodziców na temat żywienia dzieci od urodzenia do 3 lat. Nova Pediatria 2014
