Podsłuchane rozmowy dorosłych, kadry widziane w telewizji, dyskuje na placu zabaw: dzieci, przenikliwe niepokojem dorosłych zadają sobie pytanie o konflikt ukraińsko-rosyjki. Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie bez strachu?

Chronimy dzieci prze wiadomościami w telewizji, ale i tak gdzieś podsłyszą w radiu czy w sklepie informacje o liczbie zabitych, ranny, i kącikiem oka dostrzegą brutalne obrazy wojny na Ukrainie. I chociaż chcemy uchronić dzieci przed całym złem tego świata, nie sa się calkowicie ukryć rzeczywistości przed dziećmi. Dzieci adają pytania, są dociekliwie, aż wreszcie same obawiają się o swoje bezpieczeństwo. Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie na Ukrainie?

Wskazówki dla Ciebie jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie

PYTANIE: Czy należy rozmawiać o wojnie z dziećmi, nawet wtedy, gdy same nie pytają o wyjaśnienia?

Tak, zdecydowanie musimy rozmawiać z dziećmi, ponieważ żyją one w świecie, w którym nie możemy ich całkowicie odciąć od informacji. Słyszą wiele więcej niż nam się wydaje, nawet jeśli staramy się je przed tym chronić. Natomiast w rozmowie z dzieckiem o wojnie na Ukrainie używamy słów dostosowanych do wieku dziecka. Nie czekamy aż samo do nas przyjdzie, tylko inicjujemy rozmowę, często bowiem dziecko nie wie jak rozmawiać o wojnie, jak zacząć czy o co zapytać. Warto rozmawiać o konflikcie w chwili wyciszenia, gdy wszyscy w rodzinie są spokojni.

PYTANIE: Jak dostosować rozmowę o wojnie do wieku dziecka?

Musisz dostosować się do wieku dziecka, bo w każdym wieku potrzeby i rozumienie świata jest zupełnie inne. Dzieci poniżej 3 roku życia zapewne nie zadadzą żadnego pytania o wojnę. Będą tylko obserwować i czuć, że rodzice są inni niż zwykle. Możemy powiedzieć, że obecnie toczy się wojna, natomiast maluchy musimy zapewnić, że są bezpieczne. Dzieci w wieku 3-6 lat nie znają pojęcia wojny i nie musimy im o niej opowiadać, natomiast możemy zapytać co już wiedzą o wojnie, a co chciałyby jeszcze się dowiedzieć. Ze starszakami możemy porozmawiać o kwestiach politycznych czy geograficznych, aby pokazać im z jakiego powodu dwa kraje się ze sobą nie dogadują. Tutaj także musimy zapewnić poczucie bezpieczeństwa, bo w ich głowach mogą powstawać katastroficzne wizje. Nie trzeba wyjaśniać kontekstu wojny na Ukrainie. Natomiast nastolatki, które mają dostęp do wiadomości, czy internetu, mają już swój rozum i często przekonania polityczne. Z nimi rozmowa będzie już bardziej rozbudowana. Będą zadawać pytania i dzielić się swoimi refleksjami.

PYTANIE: Jak poradzić sobie z pytaniami, na które nie znamy odpowiedzi?

Mówmy otwarcie, że nie wiemy. Musisz być szczera, jeśli nie będziesz autentyczna, dziecko nie zaufa Ci. Nawet małe dzieci traktujemy poważnie, nie bagatelizujemy ich uczuć i emocji. 

PYTANIE:  Lepiej rozmawiać z dzieckiem o wojnie w domu, czy zostawić to nauczycielom?

Ważne, żeby dziecko mogło z Tobą o wszystkim rozmawiać. Rodzic podejdzie do tematu wojny emocjonalnie, nauczyciel pełni rolę informacyjną. Obydwa podejścia są ważne. Dzieci potrzebują wsparcia najbliższych w trudnych tematach, dlatego warto, żeby wiedziały, że rozmowa z Tobą przyniesie im ulgę.

PYTANIE:  Czy lepiej trzymać dzieci z dala od obrazów wojny w telewizji?

Wszystko zależy od wieku dziecka. Jeśli oglądasz non stop wiadomości o wojnie na Ukrainie, może to być dla nich przytłaczające. Zwłaszcza jeśli zostaną pozostawieni sami przed obrazami wojny. Są za małe, żeby interpretować rzeczywistość. Słodzenie też nie przyniesie im korzyści, bo prędzej czy później dowiedzą się prawdy i stracą do nas zaufanie. Nie możemy ich odciąć całkowicie od rzeczywistości. Trzeba znaleźć balans. Starszaki mają internet i widzą obrazy dzieci, które chowają się w schronach, nie chodzą do szkoły, czy muszą uciekać przed wojną do Polski. Rozszyfrowanie z nimi tych obrazów, będzie dla dziecka uspokajające.

PYTANIE: Jak poradzić sobie z obawami, które mogą wyniknąć z rozmów o wojnie?

Od dłuższego już czasu żyjemy w trudnym dla dzieci świecie. Pandemia wywarła na wielu dzieciach ogromny wpływ, a temat choroby i śmierci w wielu domach pojawia się nie od dziś. Nie okłamujmy dzieci, że im nigdy nic złego się nie przytrafi, lepiej odpowiedzieć, że dzisiaj jesteśmy zdrowi i bezpieczni, ale nikt nie wie, co wydarzy się jutro. Musimy zapewnić, że obawa, czy strach to ludzkie emocje i Ty też się martwisz. Podkreślić warto, że szefowie wielu krajów próbują zainicjować pokój. Dziecko nie potrzebuje wiedzieć szczegółów, ale musi być pewne, że o wszystkich swoich obawach może z Tobą porozmawiać. Niektóre dzieci będą miały problem z zasypianiem, inne z niechęcią pójdą do szkoły. Twoim zadaniem mamo jest pomóc się dziecku zrelaksować i podjąć działania, które przyniosą dziecku radość. Możecie też wspólnie działać, aby pomóc ofiarom wojny, to o wiele lepsze niż  śledzenie przez cały dzień wiadomości. 

Jeśli szukasz pomysłu na czas z dzieckiem zajrzyj do ćwiczeń relaksacyjnych dla dzieci – KLIKNIJ TU  lub sprawdź nasze ulubione zabawy sensoryczne – KLIKNIJ TU.