Jak wzmocnić odporność psychiczną w dzisiejszym świecie?

Jak wzmocnić odporność psychiczną najmłodszych? Narzekamy na coraz szybsze tempo, w jakim kręci się świat. Z dezaprobatą obserwujemy nadmiar informacji, niebezpieczeństwa fake newsów, postępującą digitalizację i skutki niszczenia naszej planety. Ze zgrozą zastanawiamy się nad przyszłością naszych dzieci. Jak przygotować je na – dziś jeszcze nieznane – problemy kolejnych dekad XXI wieku?

Odpowiedź jest jedna. Prosta i skuteczna, jak większość wartości, które nadają sens naszemu życiu. Mimo postępów w medycynie i technologii, nie ma dziś lepszego remedium. Jest nim wzmocnienie psychicznego systemu immunologicznego dziecka tak, by było gotowe na wszystko, co przyniesie mu życie. W jaki sposób? Poprzez rozwój zdrowego poczucia własnej wartości.

Czym jest poczucie własnej wartości?

To filar naszego zdrowia psychicznego. Jest odpowiedzią na pytanie, jak dobrze siebie znamy i jaki mamy do tej wiedzy stosunek. Czy czujemy się dobrze same ze sobą? Jeśli potrafimy stwierdzić szczerze: „Jestem w porządku i ty też jesteś w porządku”, to należymy do grona szczęśliwych osób o zdrowym poczuciu własnej wartości. Niestety – jesteśmy w mniejszości, czując się dobrze w swojej skórze, doceniając wartość własną oraz dostrzegając wartość i potencjał innych ludzi.

Jak rozumieć poczucie własnej wartości?

Często mylimy poczucie własnej wartości z pewnością siebie. Zobrazuje nam to Ola, która ma 10 lat i odnosi wielkie sukcesy w konkursach matematycznych. Rodzice ją doceniają i chwalą. Skupiając się tylko na tym, co Ola robi i jakie przynosi to rezultaty, budują w córce pewność siebie. Ola wie, że jest dobra w matematyce, ale ta wiedza nie przekłada się automatycznie na pewność siebie w innych sferach nauki i życia. Rodzice wzmacniają w Oli wiarę w siebie, ale to nie zaprowadzi jej do zbudowania w sobie poczucia własnej wartości. Mimo, że czuje się zdolna w naukach ścisłych, nie podniesie swojej ogólnej samooceny. Nadmierne pochwały lub krytyka mogą doprowadzić ją do przekonania, że najlepiej nie ryzykować poza obszarem, w którym się specjalizuje, bo „wartościowa” czuje się jedynie wtedy, gdy przynosi kolejne nagrody z konkursów matematycznych.

Sama nie zdaje sobie sprawy z tego, że jej poczucie własnej wartości nie rozwija się prawidłowo. Potrzebuje świadomego przywództwa rodziców, którzy dostrzegą w niej taką dziewczynkę, jaką naprawdę jest, zamiast doceniać tylko jej działania. Jeśli rodzice okazują dziecku swoją uwagę jedynie w odpowiedzi na to, co ono robi, odbierają mu nieświadomie niezwykle cenne wzmocnienie psychicznego układu odpornościowego.

Uzależniając się od uznania i nagród, dzieci w wieku nastoletnim będą nadal poszukiwać takich form – tylko już nie u rodziców, a u rówieśników. Bez zdrowego poczucia własnej wartości narażają się na niebezpieczeństwo i nadużycia. A raczej to my, rodzice, nieumyślnie naraziliśmy je, skupiając się na wzmacnianiu ich pewności siebie przez kilkanaście lat, zamiast na wspieraniu budowania poczucia własnej wartości.