Wraz z ostatnimi badaniami potwierdzającymi, że dzieci już w wieku dwóch lat zaczynają dbać o swoją reputację, pytanie o wpływ otoczenia na ich poczucie własnej wartości staje się coraz bardziej istotne. Chociaż zdolność do rozumienia i reagowania na spojrzenia innych ludzi jest ważna dla rozwoju społecznego, nadmierna troska o to, co inni myślą, może negatywnie wpływać na samoocenę dziecka.

Jako mamy do pewnego stopnia tego chcemy – dzieci muszą dbać o to, co inni o nich myślą i czują, aby rozwijać relacje. Ale co się dzieje, gdy nasze dzieci zbytnio przejmują się tym, co myślą inni? Co się dzieje, gdy tracą poczucie własnej wartości?

Potrzeba poczucia akceptacji czyni nas ludźmi. Istnieje jednak niesamowita siła w pomaganiu dzieciom w cenieniu ich opinii o sobie ponad opinie innych.

Zastanawiasz się jak zatem wychować pewne siebie dziecko. Oto trzy skuteczne sposoby, które możesz zastosować, aby pomóc dziecku w budowaniu pewności siebie i umiejętności ignorowania negatywnych opinii innych

3 sposoby jak wychować pewne siebie dziecko

1. Rozwijaj samoświadomość

W procesie kształtowania zdolności dzieci do doceniania i poznawania swoich własnych opinii, kluczową rolę odgrywa rozwijanie samoświadomości. Zapewnienie dzieciom czasu na refleksję nad swoimi myślami, wartościami i przekonaniami stanowi kluczowy element tego procesu.

Prostą metodą, aby zachęcić dzieci do autorefleksji, jest zadawanie im pytań dotyczących ich własnych przekonań. Kiedy dziecko podzieli się swoją opinią lub zapyta o zdanie, reaguj z ciekawością i otwartością. Zamiast natychmiast przekazywać informacje zwrotne, zapytaj: „W co TY wierzysz?” lub „Co TY byś zrobił?”.

Dodatkowo, możesz:

Włączyć autorefleksję do codziennych rytuałów
Dodaj element autorefleksji do spotkań rodzinnych lub porannej i wieczornej rutyny. To może być krótka chwila, podczas której każdy dzieli się tym, co dzisiaj zrobiło, z czego jest dumny dumni, lub co sprawiło, że się zatrzymało i nad czymś zastanawiało.

Używać starterów do rozmowy
Możesz przygotować słoik z pytaniami typu: „Jestem jak nikt inny, ponieważ…”, „Coś, czego o mnie nie wiesz, to…”, „Gdybym miał/a jedno życzenie, to…”. Codziennie wybieraj jedno pytanie i daj dziecku przestrzeń do dzielenia się swoimi myślami.

Przeformułować opinię dziecka
Używaj delikatnych zwrotów, takich jak „wydaje się, że” lub „brzmi jak”, aby sprawdzić dokładność zrozumienia dziecka. Na przykład: „Wygląda na to, że wolisz nosić fioletową sukienkę, mimo że podobały ci się również spodnie. Czy to prawda?”.

Kultywuj wdzięczność
Zachęcaj do praktyki wdzięczności, pytając dziecko codziennie: „Za co jesteś dziś wdzięczne?” lub „Co poszło dzisiaj dobrze?”. To pomaga dzieciom dostrzegać pozytywne aspekty swojego życia.

Zachęć starsze dziecko do prowadzenia dziennika
Wprowadź zwyczaj prowadzenia dziennika, w którym dziecko może zapisywać swoje myśli, uczucia i doświadczenia. To doskonała forma wyrażania siebie i rozwijania introspekcji.

Poprzez te praktyki, możesz wspierać rozwój zdolności autorefleksji u swojego dziecka, umożliwiając mu lepsze zrozumienie siebie i budowanie pewności siebie w oparciu o własne przekonania i wartości.

2. Poszerzaj horyzonty

W Polskich szkołach dzieci spędzają średnio siedem godzin dziennie, co daje im 1200 godzin rocznie w murach szkoły. Dla wielu z nich świat wydaje się tam zaczynać i kończyć. Drobne sprawy, które rodzicom wydają się błahe, mogą dla dzieci być druzgocące, zwłaszcza gdy czują się wykluczone czy osądzane. Jak możemy pomóc dzieciom zobaczyć, że poza klasą istnieje ogromny świat?

Drzewo przyjaźni
Pomóż dziecku stworzyć „drzewo przyjaźni”, które obejmuje przyjaciół z różnych obszarów, takich jak rodzina, zajęcia pozaszkolne, organizacje, w których uczestniczy. Analogicznie do drzewa genealogicznego, to drzewo pokaże, jak jego przyjaźnie rozwijają się poza murami szkoły.

Spotkania i wycieczki
Organizuj spotkania lub wycieczki z rówieśnikami z różnych środowisk. To doskonały sposób na nawiązywanie nowych znajomości i zrozumienie różnorodności świata.

Zajęcia pozalekcyjne
Zachęcaj do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych spoza szkolnego środowiska. Sport, sztuka, nauka czy inna pasja mogą być świetnym źródłem nowych doświadczeń i przyjaźni.

Zaangażowanie w sztukę
Angażuj dziecko w sztukę, taką jak malowanie, rysowanie czy muzyka, aby poprawić ich samoocenę. Ostatnie badania wskazują na związek między zaangażowaniem w sztukę, a pozytywnym postrzeganiem siebie, niezależnie od zdolności dziecka.

Wolontariat w szkole
Zaangażuj się w szkolną społeczność poprzez wolontariat w klasie. To nie tylko doskonały sposób na poznawanie innych dzieci i rodziców, ale również pomaga dziecku w lepszym zrozumieniu świata społecznego.

Obozy letnie
Zwłaszcza te, oparte na konkretnych zainteresowaniach, a nie na grupach wiekowych, są wyjątkowym sposobem na rozwijanie dzieci. Pozwalają na spotkanie podobnie myślących rówieśników, co może być potężnym przypomnieniem, że istnieje wiele różnorodnych perspektyw i pasji.

Poszerzanie horyzontów dzieci poza środowisko szkolne przyczynia się nie tylko do bogatszego doświadczenia, ale także do budowy otwartego umysłu i zrozumienia różnorodności, co jest niezwykle istotne dla ich rozwoju społecznego i osobistego.

3. Zachowaj perspektywę

Oto zdane, które pomaga zachować perspektywę „Jedyną osobą, która myśli o Tobie, jesteś TY.” To zdanie i ja sama często sobie powtarzam, gdy mam chwile zwątpienia w pracy zawodowej zwłaszcza.

Sprawdziłam też kilka strategii jak wychować pewne siebie dziecko, strategii które pomagają dzieciom zachować odpowiednią perspektywę, są to:

Rozpoznawanie „Najgorszego Scenariusza”
Zachęć dziecko do zastanowienia się nad „najgorszym scenariuszem” bycia ocenianym. Zadaj pytanie: „Jaka jest absolutnie najgorsza rzecz, jaka może się wydarzyć, jeśli ktoś tak pomyśli?” Często to ćwiczenie pomaga zdemaskować przesadzone obawy.

Analiza najgorszego scenariusza
Podobnie, poproś dziecko o przeanalizowanie najgorszego scenariusza życia zdefiniowanego przez innych: „Co najgorszego może się zdarzyć, jeśli nie będziesz robić tego, co cię uszczęśliwia, ponieważ martwisz się, co powiedzą i pomyślą inni?” To pomaga zrozumieć, że często obawy o ocenę innych są bardziej przesadzone niż rzeczywiste konsekwencje.

Umiejętności radzenia sobie z emocjami
Pomóż dziecku rozwijać umiejętności radzenia sobie z emocjami. Wizyta u nauczyciela lub doradcy w szkole, głęboki oddech czy pozytywne afirmacje mogą być skutecznymi narzędziami w procesie radzenia sobie z trudnymi uczuciami. Poszukaj sposobu, który sprawdzi się dla Twojego dziecka.

Normalizacja troski o opinie innych
Podkreśl, że troska o to, co myślą inni, jest normalna, a nawet zdrowa. Jednakże, poprzez wysiłek, dzieci mogą nauczyć się większego doceniania swoich własnych myśli i opinii na swój temat.

Rozwijanie zdolności do zachowania odpowiedniej perspektywy jest kluczowe dla budowania odporności psychicznej u dzieci, pomagając im radzić sobie z trudnościami społecznymi i rozwijać pewność siebie niezależnie od opinii innych.

W zastanawianiu się jak wychować pewne siebie dziecko, warto pamiętać, że nauka ignorowania opinii innych nie oznacza braku empatii czy ignorowania społecznych norm. Chodzi raczej o rozwijanie zdolności do utrzymywania zdrowego balansu między własnym przekonaniem a opinią otoczenia. Wspieranie dzieci w budowaniu pewności siebie pozwala im lepiej radzić sobie z wyzwaniami życiowymi, zachowując jednocześnie autentyczność i poczucie własnej wartości.