Same wielokrotnie odbierając dzieci ze szkoły, zadawałyśmy im standardowy zestaw pytań: „Jak było dziś w szkole?” i „Jak Ci minął dzień?”. Odpowiedzi większości przypadków zawsze były takie same: „Nic” i „Dobrze”. Często budziło to u nas frustracje i niezadowolenie. Bo przecież naprawdę chcemy wiedzieć, co się dzieje w życiu naszych dzieci. Jesteśmy ciekaweo czego się uczą, jakich mają kolegów i jak minął im dzień.

Zaczęłyśmy analizować sytuacje i szukać przyczyny tych monosylabowych odpowiedzi. Rozwiązanie pojawiło się dość szybko, okazało się, że problem jest globalny i sięga początków edukacji. Przełom nastał kiedy nasze własne mamy spytały nas dlaczego oczekujemy od dzieci innych odpowiedzi, skoro jako dziecki robiłyśmy dokładnie to samo. Zrozumiałyśmy wtedy, że pytanie „Jak było w szkole” jest totalnie źle zadanym pytaniem, powielanym przez kolejne pokolenia rodziców.  Nasza Ania postanowiła zdobyć wiedzę i rozpocząć praktykę zadawania właściwych pytań we właściwym momencie. I tą wiedzą się z Tobą dzisiaj dzielimy.

Nasz najczęstszy błąd: dziecko ledwo wyszło ze szkoły albo weszło do domu,

a my jak karabin maszynowy strzelamy pytaniami.

Kiedy zadać pytania o szkołę?

Nasz najczęstszy błąd – dziecko ledwo wyszło ze szkoły, albo weszło do domu, a my jak karabin maszynowy strzelamy pytaniami. Odczekaj chwilę, przypomnij sobie jak byłaś dzieckiem, a Twoi rodzice zadawali Ci pytania. Co czułaś? Czy byłaś szczęśliwa? Stawiam, że chciałaś odpocząć, zjeść coś, obejrzeć film czy zagrać w ulubioną grę, a nie dyskutować o szkole, z której w końcu wyszłaś. Czy teraz już wiesz jak czuje się Twoje dziecko? Pewnie już wiesz też, co powinnaś zmienić. Dobrze myśli, musisz dać mu czas na odpoczynek i chwilę wytchnie po szkole.

Najlepiej poczekać do kolacji. Wspólny posiłek to fantastyczny moment by porozmawiać z dziećmi, co u nich słychać i jak im minął dzień.

Jak zapytać o miniony dzień i usłyszeć dłuższą wypowiedź?

Nie zadawaj zamkniętych pytań, gdyż mają one tendencję do zamykania rozmowy. Na pytanie jak było w szkole zazwyczaj otrzymasz odpowiedź – dobrze.  Dlatego zadawaj pytania otwarte, które wymuszają bardziej rozbudowane wypowiedzi. Przykładowo:  Z kim siedziałeś dzisiaj podczas obiadu?,  Co Ciebie dzisiaj rozbawiło? Jaka była dzisiaj Twoja najgorsza pora dnia? Co się wtedy wydarzyło? A najlepsza? Co było najtrudniejszą rzeczą, jaką musiałeś dziś zrobić?

Nie proś o zdawanie relacji minuta po minucie. Bo zapewne sama tego nie lubisz. W końcu Ty też nie robisz samych pasjonujących rzeczy i nie chce  Ci się w kółko opowiadać o powtarzalnych rzeczach, które wykonujesz dzień w dzień. Twoje dziecko czuje to samo w szkole. Skoncentruj się na pytaniach dotyczących nowych doświadczeń, zdarzeń czy niespotykanych sytuacjach jakie miały miejsce wciągu dnia.

To nie będzie pewnie na początku łatwe, ale nie poddawaj się. Jeżeli za pierwszym razem nie wyjdzie, spróbuj później. Może przed snem będzie łatwiej, a dziecko będzie bardziej rozmowne. Czasami dziecku łatwiej jest opowiadać przy jednym z rodziców, bądź bez rodzeństwa. Może się też zdarzyć, że dziecko nie ma w danej chwili ochoty na rozmowy, i to też jest ok. Spróbuj za jakiś czas. Nie przestawaj ponawiać prób. Uwierz mi efekty same się pojawią.

Na koniec rzecz najważniejsza – kluczem do rozmowy jest nie tylko sposób, w jaki pytanie jest zadane, ale przede wszystkim nasza odpowiedź i reakcja. Nim zadasz jakiekolwiek pytanie dziecku, zapytaj siebie, czy chcesz znać odpowiedź. Czasami mogą one Ci się one nie podobać. Jeżeli zareagujesz agresją, niechęcią, złością albo zaczniesz pouczać, nie oczekuj, że następnym razem powie Ci prawdę. Twoja reakcja musi być wspierająca, i nawet jeżeli musisz powiedzieć coś negatywnego, zacznij od słowa „rozumiem, że …… ale….”  , „jest mi bardzo przykro, że to słyszę ale nie zmienia to faktu, że nadal jesteś dla mnie ważny”

Jak w praktyce zadać pytania o szkołę?

Spróbuj zacząć rozmowę od krótkiej anegdoty z własnego dnia. Następnie poproś dzieci by opisały swój świat. Nie pytaj bezpośrednio o szkołę. Pamiętaj by zdawać pytania o dziwne, zabawne, niezręczne lub wyjątkowe chwile, które wydarzyły w ciągu dnia.

Poniżej znajdziesz różne sposoby aby rozpocząć rozmowę ze swoim dzieckiem. Wystarczy je zmodyfikować i dostosować do wieku Twojego dziecka. Jeżeli zapytasz 13-latki czy spotkała dzisiaj jakiegoś nowego przyjaciela i co jej się w nim naj bardziej podobało, na pewno spojrzy na Ciebie jak na kosmitę ale jeżeli zadasz to pytanie jej 5-letniej siostrze, usłysz kilkunastominutowy opis nowego przyjaciela.

1. Jaka była najtrudniejsza rzecz, jaką musiałaś dzisiaj zrobić?
2. Jaka była najtrudniejsza zasada, którą musiałaś przestrzegać w dniu dzisiejszym?
3. Czy któryś z Twoich kolegów z klasy zrobił coś zabawnego?
4. Opowiedz mi o tym, czego się dzisiaj nauczyłaś?
5. Czy uważasz, że matematyka jest łatwa czy trudna?
6. Co najbardziej Ci dzisiaj smakowało na obiedzie?
7. Jaka jest największa różnica między tym i ubiegłym rokiem?
8. Czym różnią się zasady jakie panują w szkole od naszych zasad w domu? Czy uważasz, że są one sprawiedliwe?
9. Jaka jest najpopularniejsza zabawa na przerwie?
10. Jaka była najlepsza rzecz, która Ci się dzisiaj przydarzyła?
11. Czy pomogłaś dziś komuś?
12. Za co jesteś dziś wdzięczna?
13. Czy byłaś dziś odważna? Opowiedz o tej sytuacji? – często trzeba dziecko naprowadzić, i wytłumaczyć, że odwaga to nie tylko ratowanie świata, ale przede wszystkim pokonywanie swoich leków: pójście samemu do nowej biblioteki, porozmawianie z nowym nauczycielem czy samodzielny powrót do domu
14. Czy ktoś wpadł dziś w duże tarapaty w szkole? A co zrobił?
15. Co zauważyłaś dzisiaj w szkole coś, czego inni prawdopodobnie nie zauważyli?
16. Czy byłaś dziś w stanie pomóc komuś z jakimś problemem?
17. Którego z Twoich nauczycieli lubisz najbardziej w tym roku?
18. Co byś zmieniła w szkole?
19. Czy któryś z Twoich kolegów nie był dziś w szkole? Czy wiesz, dlaczego go nie było?
20. Czy wydarzyło się dziś coś dziwnego?
21. Co najbardziej Ci się dziś podobało?
22. Jaka była najprostsza rzecz, którą dziś zrobiłaś?
23. Powiedz mi coś, co wiesz dzisiaj, a czego nie wiedziałaś wczoraj.
24. Czy powiedziałaś komuś „dziękuję”?
25. Jaka była najtrudniejsza rzecz, którą dziś zrobiłaś?
26. Co sprawiło, że poczułaś się dziś szczęśliwa?
27. Co sprawiło, że poczułaś się dzisiaj dumna?
28. Co sprawiło, że czułaś się kochana?
29. Czy nauczyłaś się dzisiaj nowych słów?
30. Co masz nadzieję zrobić przed końcem roku szkolnego?
31. Gdybyś mogła zamienić się miejscami z kimkolwiek w klasie, kto by to był i dlaczego?
32. Jaka jest Twoja najmniej ulubiona część budynku szkolnego? A ulubiona?
33. Gdybyś jutro zamieniła się miejscami z nauczycielem, czego byś uczyła w klasie?
34. Czy ktoś Cię dzisiaj zainspirował?
35. Co Cię w szkole dzisiaj zaskoczyło?
36. Oceń swój dzień w skali od 1-10
37. Jaka była najprostsza rzecz, jaką dziś zrobiłaś?
38. Jaka była najtrudniejsza rzecz, jaką dziś zrobiłaś?
39. Kto siedzi obok ciebie w klasie? Opowiedz mi o nich.
40. Na co czekasz jutro?

Śmiało wydrukuj listę i korzystaj z niej każdego dnia. Ciekawe jesteśmy efekty szkolnych rozmów. Trzymamy za Was mocno kciuki. Niech to będzie cudowny rok szkolny.